Co to jest zachowek? Ile wynosi?
Kto ma do niego prawo?

Samochód | 4 minuty

Zostałeś pominięty w testamencie? Spadkodawca może zapisać majątek dowolnej osobie, natomiast niektórzy bliscy są chronieni i nawet jeśli nie zostaną wymienieni w dokumencie, to mogą ubiegać się o środki, a dokładnie o zachowek. Co to oznacza? Komu się to należy? Co to jest prawo do zachowku?

Spis treści:

Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, co to jest zachowek, a warto, aby taką świadomość mieli wszyscy, szczególnie osoby, które pominięto w testamencie. Co to jest zachowek i kto ma do niego prawo? Otóż jest to forma ochrony interesów osób najbliższych spadkodawcy. W praktyce chodzi tutaj o kwotę, której mogą żądać osoby uprawnione do zachowku od tych, którzy są zobowiązani do jego zapłaty.

Jeśli masz prawo do zachowku, to możesz się o niego ubiegać wówczas, gdy zostałeś pominięty w testamencie lub uwzględniony, ale w niższej wysokości niż wynika to z zasad ustawowych. Wtedy możesz się starać o jego wypłacenie przez osoby, które są spadkobiercami testamentowymi. Osoby te – lub podmioty – będą musiały zapłacić zachowek solidarnie.

Po co właściwie wprowadzono zachowek? Chociażby po to, aby przeciwdziałać na przykład takim sytuacjom, w których spadkodawca miał dzieci, ale cały swój majątek przepisał na partnera, o którym jego dzieci nie wiedziały. To nie oznacza, że rodzic, który nie chce przekazać niczego potomstwu, nie może tego zrobić. Sposobem na to jest np. wydziedziczenie w testamencie. 

Jak wynika z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego, uprawnieni do zachowku są:

  • Małżonek i rodzice spadkodawcy.
  • Zstępni spadkodawcy – czyli jego potomkowie, do których zaliczamy nie tylko dzieci, ale także wnuki, prawnuki itd.

Chodzi tutaj o osoby, które byłyby powołane do spadku w sytuacji, w której spadkodawca nie pozostawiłby testamentu. Są one uprawnione do zachowku wyłącznie wówczas, gdyby dziedziczyły spadek z mocy ustawy. Jeśli np. spadkodawca miał trójkę dzieci i dwoje rodziców, to zgodnie z Kodeksem cywilnym dziedziczy jego potomstwo, a dopiero w dalszej kolejności rodzice. Zatem wówczas prawo do zachowku mają wyłącznie dzieci.

Wiesz już, co to jest zachowek po rodzicach, ale jaka to suma? O jaką kwotę możesz się ubiegać? Czy jest to z góry określona kwota?

Wiesz już, co to jest zachowek, a ile wynosi? Ustalenie jego wysokości odbywa się zgodnie z zasadami określonymi w Kodeksie cywilnym. Ile procent wynosi zachowek po rodzicach? Otóż w przypadku dzieci jest to 50 proc. spadku, który uzyskałyby, gdyby dziedziczyły ustawowo. Natomiast gdy taka osoba jest trwale niezdolna do pracy lub niepełnoletnia, wówczas zachowek to 2/3 wartości spadku. Aby go otrzymać, musisz złożyć w sądzie pozew o zachowek, w którym znajdzie się uzasadnienie prawa do tego zachowku, ustalenie wartości spadku i obliczenie przysługującej Ci kwoty. Oczywiście możesz dojść do porozumienia z osobą zobowiązaną do zapłaty zachowku bez konieczności rozprawy, ale jeśli to się nie powiedzie, to jedyną drogą jest ta sądowa.

Zapłata zachowku w wysokości nawet 2/3 spadku oznacza często konieczność wypłaty przez zobowiązanego bardzo dużej sumy. Czy istnieją sposoby na obniżenie tej kwoty? Co można odliczyć od zachowku?

Po pierwsze należy sprawdzić, czy spadkodawca nie pozostawił długów. Jeśli tak, to należy je odliczyć od masy spadkowej. Pamiętaj, że do takich długów zalicza się m.in. koszt organizacji pogrzebu spadkodawcy. Ponadto warto zadbać o opinię rzeczoznawcy majątkowego, gdyż często oczekiwania uprawnionych do zachowku nie są adekwatne do wartości majątku. Ewentualnie zachowek może być obniżony ze względu na ocenę zachowania osoby uprawnionej do zachowku – jeśli nie miała ona w ogóle do czynienia ze spadkodawcą, nie pomagała mu m.in. w chorobie, to może to być podstawą do obniżenia wysokości przysługujących środków.

Ostatecznie to jednak sąd decyduje, które argumenty zostaną uwzględnione i ile wyniesie zachowek.

Opłata za połączenie telefoniczne zgodna z taryfą danego operatora

Ten materiał reklamowy ma charakter wyłącznie informacyjny, służy przybliżeniu zakresu ubezpieczenia i nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego ani rekomendacji do złożenia wniosku lub przyjęcia oferty  umowy ubezpieczenia. Dokument ten nie stanowi wzorca umownego ani części umowy ubezpieczenia. Szczegółowy zakres i warunki ubezpieczenia regulują ogólne warunki ubezpieczenia wraz z załącznikami, właściwe dla danej umowy (dostępne na stronie Centrum dokumentów, w których znajdziesz postanowienia dotyczące m.in. składki, zakresu ubezpieczenia, ograniczeń i wyłączeń odpowiedzialności Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji Allianz Polska Spółka Akcyjna oraz warunków wypłaty i zasad obliczania świadczeń ubezpieczeniowych.

Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji Allianz Polska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Inflancka 4B, 00-189 Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: 0000028261, NIP 525-15-65-015, REGON  012267870, wysokość kapitału zakładowego: 457 110 000 złotych (wpłacony w całości). Tu znajdziesz  pełne dane o spółce.