Złamania, skręcenia i oparzenia to dość powszechne urazy, o które nietrudno nawet podczas wykonywania codziennych czynności. Jak jednak prawidłowo rozpoznać każdy z nich, zabezpieczyć miejsce urazu lub ranę albo udzielić pierwszej pomocy innej osobie?
Spis treści:
- Objawy złamań, skręceń i oparzeń
- Co robić, by im zapobiegać? Jak sobie radzić, gdy się zdarzą?
- Wypadki u dzieci – co warto wiedzieć?
- Leczenie i rehabilitacja – jak szybciej wrócić do zdrowia po wypadku
Objawy złamań, skręceń i oparzeń
Złamanie to przerwanie ciągłości kości, do którego dochodzi pod wpływem działania siły zewnętrznej, jakiej nie jest ona w stanie wytrzymać. Dzielimy je na zamknięte i otwarte. Ze złamaniami zamkniętymi mamy do czynienia, gdy złamana zostaje tylko kość, a ciągłość tkanek miękkich nie zostaje przerwana. W przypadku złamań otwartych natomiast dochodzi do przebicia tkanek miękkich przez odłamki kości.
Objawy złamania mogą się różnić w zależności od rodzaju złamania, rozległości urazu czy wieku i ogólnej kondycji osoby, która go doznała. Wśród najczęstszych objawów złamania kości wymienia się:
- ostry ból i obrzęk pojawiające się od razu po urazie (w niektórych sytuacjach mogą pojawiać się z opóźnieniem lub wcale),
- ostry, narastający ból, utrzymujący się przez dłuższy czas,
- zaburzenia lub utrata czucia w kończynie,
- obrzęk, sinienie lub bladość widoczne w miejscu urazu,
- trudności z poruszaniem kończyną lub brak możliwości wykonywania ruchów,
- zniekształcenie w miejscu urazu.
Innym często występującym urazem jest skręcenie stawu. Zgodnie z definicją, jest to uszkodzenie torebki stawowej, które następuje w konsekwencji przekroczenia zakresu ruchu w stawie. Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje skręceń: lekkie, średnie oraz ciężkie. Towarzyszące im objawy mogą się nieco różnić, a do najczęściej obserwowanych zalicza się:
- ostry ból nasilający się podczas ruchu,
- zasinienie i tkliwość w miejscu urazu,
- brak stabilności w stawie,
- ograniczona ruchomość stawu,
- trudności z wykonywaniem nawet prostych czynności.
Dość powszechnym urazem jest też oparzenie, czyli uszkodzenie tkanek wywołane działaniem wysokiej temperatury. W zależności od głębokości uszkodzenia skóry wyróżnia się cztery stopnie oparzeń, które mogą dawać następuje objawy:
- oparzenie I stopnia – zaczerwienienie, niewielki obrzęk, bolesne pieczenie;
- oparzenie II stopnia – oprócz powyższych symptomów pojawiają się także pęcherze wypełnione żółtawym płynem surowiczym;
- oparzenie III stopnia – skóra zostaje uszkodzona na pełnej grubości, a oparzenie może obejmować również tkanki głębokie i kości. Rana oparzeniowa ma postać białoszarych, bladożółtych lub brązowych strupów, jednak z uwagi na uszkodzenie zakończeń nerwowych chory często nie odczuwa bólu;
- oparzenie IV stopnia – oparzenia bardzo głębokie, które prowadzą do zniszczenia ścięgien, mięśni lub kości.
Co robić, by im zapobiegać? Jak sobie radzić, gdy się zdarzą?
Niektórym urazom trudno zapobiec – czasem wystarczy bowiem chwila nieuwagi, by stracić równowagę i nieszczęśliwie upaść czy przypadkowo oblać się gorącą wodą. Zawsze jednak warto ograniczać możliwość wpływu czynników, które zwiększają ryzyko urazu. Przykładowo osoby z nadwagą lub otyłe, o słabej kondycji fizycznej są bardziej narażone na skręcenia, zwłaszcza stawu skokowego. Regularna aktywność o umiarkowanej intensywności, która jednocześnie pozwoli rozprawić się ze zbędnymi kilogramami, pomoże więc zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia urazu.
Z kolei stosowanie dobrej jakości preparatów z filtrem UV pozwala skutecznie zapobiegać oparzeniom słonecznym. Co ważne, mogą one być konsekwencją nie tylko zbyt długiego wylegiwania się na plaży – do oparzenia słonecznego równie dobrze może dojść na wycieczce rowerowej, spacerze, wyprawie kajakowej czy podczas rejsu żaglówką. By ich uniknąć, wystarczy pamiętać o nakładaniu kosmetyku z filtrem UV, dopasowanym do swojej karnacji.
Co jednak zrobić, gdy do złamania, skręcenia lub oparzenia już dojdzie? W przypadku złamania należy przede wszystkim unieruchomić miejsce urazu w pozycji zastanej – unieruchomiona powinna zostać kość oraz dwa sąsiadujące z nią stawy. Jeśli doszło do złamania otwartego, trzeba dodatkowo założyć opatrunek w celu zahamowania krwawienia. Co ważne, każde złamanie wymaga konsultacji lekarskiej. Karetkę należy wezwać w razie złamania otwartego lub gdy poszkodowany ma trudności z poruszaniem się.
Przy skręceniach postępowanie jest uzależnione przede wszystkim od stopnia urazu:
- skręcenie I stopnia – należy stosować zimne okłady, usztywnić staw bandażem lub opaską elastyczną oraz ograniczyć do niezbędnego minimum poruszanie uszkodzonym stawem;
- skręcenie II stopnia – konieczna jest konsultacja ortopedyczna. Najczęściej niezbędne jest korzystanie ze stabilizatora, który uniemożliwi wyginanie stawu;
- skręcenie III stopnia – ze względu na całkowite przerwanie torebki stawowej i więzadeł zazwyczaj zakładany jest opatrunek gipsowy na okres kilku tygodni. Przez kolejnych kilka tygodni chory zwykle musi nosić stabilizator.
Co natomiast należy zrobić, gdy dojdzie do oparzenia termicznego? Poparzone miejsce należy chłodzić przez minimum 15 minut wodą o temperaturze pokojowej, jednocześnie usuwając z miejsca urazu odzież i biżuterię. Na ranę nigdy nie wolno nakładać maści ani innych substancji natłuszczających. Po chłodzeniu należy ją zabezpieczyć jałowym opatrunkiem. Kiedy z oparzeniem trzeba jechać do szpitala? Jest to konieczne między innymi wtedy, gdy rana jest rozległa lub głęboka, na skórze pojawiły się duże pęcherze lub osoba poszkodowana jest w ciąży bądź choruje przewlekle.
Wypadki u dzieci – co warto wiedzieć?
Choć każdy rodzic robi wszystko, by chronić swoje dzieci przed różnymi zagrożeniami, niekiedy uniknięcie nieszczęśliwego wypadku jest po prostu niemożliwe. Jak zachować się w takim przypadku? Przede wszystkim należy zachować spokój – dziecko i tak będzie już wystarczająco przestraszone całą sytuacją.
W zależności od rodzaju doznanego urazu, należy udzielić niezbędnej pierwszej pomocy, czyli:
- w przypadku niewielkiego zranienia – oczyścić ranę bieżącą wodą lub solą fizjologiczną, a następnie zabezpieczyć ją plastrem z opatrunkiem. Nie należy używać w tym celu środków z alkoholem, nie poleca się też wody utlenionej. Rany nie powinno się także pocierać gazikami czy ręcznikiem;
- w przypadku rozległej rany – zatamować krwawienie, założyć czysty, jałowy opatrunek, unieruchomić kończynę i wezwać pomoc medyczną. Trzeba pamiętać, by rany niczym nie zasypywać ani nie smarować i nie wyciągać z niej samodzielnie ciał obcych;
- w przypadku złamania – unieruchomić kończynę, a następnie wezwać pomoc medyczną. Jeśli doszło do złamania otwartego, przed unieruchomieniem kończyny należy zatamować krwawienie i zabezpieczyć ranę sterylnym opatrunkiem;
- w przypadku skręcenia lub zwichnięcia stawu – przetransportować dziecko do szpitala lub wezwać karetkę. Przed udzieleniem pomocy medycznej ból pomogą ukoić okłady z roztworu wody i sody oczyszczonej, żel chłodzący lub maść na stłuczenia.
Nie każdy uraz czy rana wymagają konsultacji lekarskiej, jednak w razie jakichkolwiek niepokojących objawów, utrzymujących się dolegliwości czy przedłużającego się gojenia rany warto zasięgnąć rady specjalisty. Zdecyduje on o podjęciu koniecznego leczenia, które pozwoli zminimalizować skutki wypadku.
Leczenie i rehabilitacja – jak szybciej wrócić do zdrowia po wypadku
W przypadku niektórych urazów po zakończeniu leczenia niezbędna jest rehabilitacja, która umożliwia powrót do choćby częściowej sprawności. Wówczas nieocenione okazuje się rozszerzone o umowy dodatkowe NNW, które może również zrekompensować wydatki poniesione na leczenie. Polisa może zostać uzupełniona na przykład o umowy:
- Uszczerbek na zdrowiu i rehabilitacja po wypadku – zapewnia pomoc finansową m.in. w przypadku złamań, skręceń czy oparzeń, a także zwrot wydatków na rehabilitację w wysokości wskazanej w umowie;
- Koszty leczenia skutków wypadku – pozwala na zwrot kosztów poniesionych w związku z leczeniem, w tym kosztów wizyt i badań lekarskich, zabiegów i operacji, transportu i pobytu w szpitalu oraz zakupu leków.
Dobre ubezpieczenie na życie i zdrowie zapewnia ochronę 24 godziny na dobę, na całym świecie.
.png)